ふと、日本の所得分布状況を簡便に把握できる図表があれば何かと便利だろうと思い立ち、末尾に掲げるデータを作ってみた。ソースは厚生労働省のこのページ。ここの図7の棒グラフに、所得階層ごとの世帯数の比率が描かれているので、そのパーセントの数字をもとに、日本の世帯数を100世帯とした場合の所得分布表を作成してみた(単位は万円)。
その表から所得の累積グラフを作ってみたのがこちら。
このデータからジニ係数を計算すると0.408となり、実測値と概ね近い値になる。
なお、厚生労働省の図では所得平均金額が563.8万円と記述されていたので、データは所得合計が563.8×100=56380になるようにしてある。厚生労働省のこちらのページによると、実際の世帯数は4753.1万世帯なので、このデータは日本の47.531万分の1模型ということになる。
ちなみに、それらの厚生労働省の数字を使うと563.8万×4753.1万≒268兆円が実際の日本全体の所得合計になるが、これは、SNAの雇用者報酬に大体近い値になっている。
表の右端の列には、所得税を付けてみた。ただし、単純に第2列の所得に所得税率を適用すると値が大きくなりすぎるので、各種控除を以下のように想定した。
- 給与所得控除はここの所得税法別表第五を適用(基本的にここの算式と一致)。
- その後の各種控除は、財務省の年収700万円のモデルケースを参考に、基礎控除38万+配偶者控除38万+扶養控除38万+特定扶養控除63万=177万円を一律に適用した。
- さらに、社会保険料等を想定して所得の14%を控除した*1。
そうして求めた控除後所得にこの表の税率を適用し、所得税を算出した(ただしソースが平成18年のデータなので、その時点の税率表を用いた)。
この所得税の合計値は2974万円になるので、100で割って平均値を求めると29.74万円になる*2。これは、所得が800万円程度の人の払う所得税に相当する。
所得が2000万円以上の人でないと、払った税金より受け取る公共サービスの額の方が多い、従って所得が2000万円以下の人は2000万円以上の人に寄生していることになる、という議論が苺であったことをすなふきんさん経由で知ったが*3、単純に公共サービスのうち所得税に対応する分を取り出して考えると、その閾値は2000万ではなく800万、ということになる。
(以下はデータ)
百分位 | 所得分布 | 所得分布・累計 | 給与所得控除後 | 所得控除後 | 所得税 |
---|---|---|---|---|---|
1 | 50 | 50 | 0 | 0 | 0 |
2 | 50 | 100 | 0 | 0 | 0 |
3 | 50 | 150 | 0 | 0 | 0 |
4 | 50 | 200 | 0 | 0 | 0 |
5 | 50 | 250 | 0 | 0 | 0 |
6 | 50 | 300 | 0 | 0 | 0 |
7 | 150 | 450 | 85 | 0 | 0 |
8 | 150 | 600 | 85 | 0 | 0 |
9 | 150 | 750 | 85 | 0 | 0 |
10 | 150 | 900 | 85 | 0 | 0 |
11 | 150 | 1050 | 85 | 0 | 0 |
12 | 150 | 1200 | 85 | 0 | 0 |
13 | 150 | 1350 | 85 | 0 | 0 |
14 | 150 | 1500 | 85 | 0 | 0 |
15 | 150 | 1650 | 85 | 0 | 0 |
16 | 150 | 1800 | 85 | 0 | 0 |
17 | 150 | 1950 | 85 | 0 | 0 |
18 | 150 | 2100 | 85 | 0 | 0 |
19 | 150 | 2250 | 85 | 0 | 0 |
20 | 250 | 2500 | 157 | 0 | 0 |
21 | 250 | 2750 | 157 | 0 | 0 |
22 | 250 | 3000 | 157 | 0 | 0 |
23 | 250 | 3250 | 157 | 0 | 0 |
24 | 250 | 3500 | 157 | 0 | 0 |
25 | 250 | 3750 | 157 | 0 | 0 |
26 | 250 | 4000 | 157 | 0 | 0 |
27 | 250 | 4250 | 157 | 0 | 0 |
28 | 250 | 4500 | 157 | 0 | 0 |
29 | 250 | 4750 | 157 | 0 | 0 |
30 | 250 | 5000 | 157 | 0 | 0 |
31 | 250 | 5250 | 157 | 0 | 0 |
32 | 350 | 5600 | 227 | 1 | 0.1 |
33 | 350 | 5950 | 227 | 1 | 0.1 |
34 | 350 | 6300 | 227 | 1 | 0.1 |
35 | 350 | 6650 | 227 | 1 | 0.1 |
36 | 350 | 7000 | 227 | 1 | 0.1 |
37 | 350 | 7350 | 227 | 1 | 0.1 |
38 | 350 | 7700 | 227 | 1 | 0.1 |
39 | 350 | 8050 | 227 | 1 | 0.1 |
40 | 350 | 8400 | 227 | 1 | 0.1 |
41 | 350 | 8750 | 227 | 1 | 0.1 |
42 | 350 | 9100 | 227 | 1 | 0.1 |
43 | 350 | 9450 | 227 | 1 | 0.1 |
44 | 350 | 9800 | 227 | 1 | 0.1 |
45 | 450 | 10250 | 306 | 66 | 6.6 |
46 | 450 | 10700 | 306 | 66 | 6.6 |
47 | 450 | 11150 | 306 | 66 | 6.6 |
48 | 450 | 11600 | 306 | 66 | 6.6 |
49 | 450 | 12050 | 306 | 66 | 6.6 |
50 | 450 | 12500 | 306 | 66 | 6.6 |
51 | 450 | 12950 | 306 | 66 | 6.6 |
52 | 450 | 13400 | 306 | 66 | 6.6 |
53 | 450 | 13850 | 306 | 66 | 6.6 |
54 | 450 | 14300 | 306 | 66 | 6.6 |
55 | 450 | 14750 | 306 | 66 | 6.6 |
56 | 550 | 15300 | 386 | 132 | 13.2 |
57 | 550 | 15850 | 386 | 132 | 13.2 |
58 | 550 | 16400 | 386 | 132 | 13.2 |
59 | 550 | 16950 | 386 | 132 | 13.2 |
60 | 550 | 17500 | 386 | 132 | 13.2 |
61 | 550 | 18050 | 386 | 132 | 13.2 |
62 | 550 | 18600 | 386 | 132 | 13.2 |
63 | 550 | 19150 | 386 | 132 | 13.2 |
64 | 550 | 19700 | 386 | 132 | 13.2 |
65 | 550 | 20250 | 386 | 132 | 13.2 |
66 | 650 | 20900 | 466 | 198 | 19.8 |
67 | 650 | 21550 | 466 | 198 | 19.8 |
68 | 650 | 22200 | 466 | 198 | 19.8 |
69 | 650 | 22850 | 466 | 198 | 19.8 |
70 | 650 | 23500 | 466 | 198 | 19.8 |
71 | 650 | 24150 | 466 | 198 | 19.8 |
72 | 650 | 24800 | 466 | 198 | 19.8 |
73 | 650 | 25450 | 466 | 198 | 19.8 |
74 | 750 | 26200 | 555 | 273 | 27.3 |
75 | 750 | 26950 | 555 | 273 | 27.3 |
76 | 750 | 27700 | 555 | 273 | 27.3 |
77 | 750 | 28450 | 555 | 273 | 27.3 |
78 | 750 | 29200 | 555 | 273 | 27.3 |
79 | 750 | 29950 | 555 | 273 | 27.3 |
80 | 850 | 30800 | 645 | 349 | 36.8 |
81 | 850 | 31650 | 645 | 349 | 36.8 |
82 | 850 | 32500 | 645 | 349 | 36.8 |
83 | 850 | 33350 | 645 | 349 | 36.8 |
84 | 850 | 34200 | 645 | 349 | 36.8 |
85 | 950 | 35150 | 735 | 425 | 52 |
86 | 950 | 36100 | 735 | 425 | 52 |
87 | 950 | 37050 | 735 | 425 | 52 |
88 | 950 | 38000 | 735 | 425 | 52 |
89 | 1050 | 39050 | 827.5 | 503.5 | 67.7 |
90 | 1050 | 40100 | 827.5 | 503.5 | 67.7 |
91 | 1050 | 41150 | 827.5 | 503.5 | 67.7 |
92 | 1150 | 42300 | 922.5 | 584.5 | 83.9 |
93 | 1150 | 43450 | 922.5 | 584.5 | 83.9 |
94 | 1300 | 44750 | 1065 | 706 | 108.2 |
95 | 1300 | 46050 | 1065 | 706 | 108.2 |
96 | 1300 | 47350 | 1065 | 706 | 108.2 |
97 | 1600 | 48950 | 1350 | 949 | 161.7 |
98 | 1600 | 50550 | 1350 | 949 | 161.7 |
99 | 1900 | 52450 | 1635 | 1192 | 234.6 |
100 | 3930 | 56380 | 3563.5 | 2836.3 | 800.431 |